DİRENÇLER-6.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ PERFORMANS ÖDEVİ

Direnç Nedir?

Direnç kelimesi, genel anlamda, "bir güce karşı olan direnme" olarak tanımlana bilir. Elektrik ve elektronikte direnç, iki ucu arasına gerilim uygulanan bir maddenin akıma karşı gösterdiği direnme özelliğidir. Kısaca; elektrik akımına gösterilen zorluğa DİRENÇ denir. Direnç"R" veya "r" harfi ile gösterilir, birimi ohm (Ω) dur.

Direnç Sembolleri:

Eski	Yeni
		Sabit Dirençler Ayarlı Dirençler

Şekil 1.1- Dirençli bir devre

Direncin devredeki rolü: Bir "E" gerilim kaynağına "R" direncinden, Şekil 1.1'de gösterilmiş olduğu gibi, bir " I " akımı akar.Bu üç değer arasında Ohm kanununa göre şu bağlantı vardır.E=I.RBirimleri: E: Volt    I: Amper    R: Ohm  (Ω)

Direnç Türleri:

Dirençler iki gruba ayrılır:

1. Büyük güçlü dirençler
2. Küçük güçlü dirençler

•  Büyük Güçlü Dirençler;:

2W üzerindeki dirençler büyük güçlü direnç grubuna girer.

•  Küçük Güçlü Dirençler;

Küçük güçlü dirençlerin sınıflandırılması:

1. Sabit Dirençler
2. Ayarlı Dirençler
3. Termistör (Terminstans)
4. Foto Direnç (Fotorezistans)

Gerek büyük güçlü olsun, gerekse de küçük güçlü olsun, bütün dirençlerin belirli bir dayanma gücü vardır.

Bir Direncin Harcadığı Güç:

1. U: Dirençteki gerilim düşümü (Volt)
2. R: Direncin değeri (Ohm)
3. I: Geçen akım (Amper)
4. P: Direncin gücü (Watt)

Direnç Üzerinde Harcanan Güç Üç Şekilde İfade Edilir:

1. Akım ve gerilim cinsinden: P=U.I 'dır
2. Akım ve dirençcinsinden; (ohm kanununa göre): U=I.R 'dir.
   Bu "U" değeri P=U.I 'da yerine konulursa: P= I²R olur.
3. Gerilim ve dirençcinsinden; (ohm kanununa göre): I=U/R 'dir.
   Bu "I" değeri, P=U.I 'da yerine konursa,  P= U²/R olur.

Dirençlerin Kullanıldığı yerler.

 

aslında dirençler en basitiyle en sık rastlanan kullanımı  diğer bir elemanı koruma işidir. bu basit

kullanım tüm devrelerde karşımıza çıkar. en bariz örneği şudurki, bir led yakılacak olan ortamda ledin üzerindeb fazla akım geçmemesi için ve bozulmaması için led önüne seri bir direnç bağlar ve bu sayede ledi aşırı

akımdan korumuş oluruz.

 

fakat dirençler akımı yada gerilimi sabitlemek gibi bir amaç için kullanılmazlar. gerilimin belli bir değeri geçmemesini istediğimiz durumlarda bu işi zener diyotları kullanarak yaparız.

bildiğimiz gibi dirençler akıma karşı direnen elemandır.
dirençleri genelde devreden geçen akımı sınırlandırmak istediğimiz yerlerde kullanırız.

 

Direnç devreye paralel bağlandığında akım bölünür, seri bağlandığında ise

gerilim bölünür.

 

bunun dışında dirençler bazı devrelerde akım dalgalanmalarını absorbe etmek

içinde kullanırlar.

Telli Dirençlerin kullanım alanları:

Yüksek akım gerektiren devrelerde ve özelliklede Güç Kaynağı devrelerinde,

karbon dirençlerin kaldıramayacağı yüksek Watt'lı cihazların yapımında

kullanılırlar. Tellerin çift katlı sarılmasıyla endüksiyon etkisi

kaldırılabildiğinden yüksek frekans devrelerinde tercih edilir. Küçük

güçlülerde ısınmayla direnci değişmediğinden ölçü aletlerinin ayarında

etalon (örnek) direnç kullanılır.

 

Reostanın başlıca kullanım alanları:

 

Laboratuarlarda etalon direnç olarak, yani direnç değerlerinin

ayarlanmasında ve köprü metodunda direnç ölçümlerinde, değişken direnç

gerektiren devre deneylerinde, örneğin diyot ve transistor karakteristik

eğrileri çıkarılırken giriş, çıkış gerilim ve akımlarının değiştirilmesinde

ve benzeri değişken direnç gerektiren pek çok işlemde kullanılır.

 

Film dirençlerin kullanıldığı yerler:

 

Film dirençler toleransı en küçük olan dirençlerdir. Yani, istenilen değer

tam tutturulabilmektedir. yüksek akımda bile değeri pek değişmemektedir. 

Bu yüzden film dirençler, hassas direnç gerektiren elektronik devrelerde

çok kullanılan bir direnç türüdür.

Potansiyometrelerin başlıca kullanım alanları:Ön ayar için
Genel amaçlı kontrol için
İnce ayarlı kontrol için