Çoğu kez yünlü kazağımızı ya da naylon iplikten yapılmış tişörtümüzü çıkartırken çıtırtılar duyarız. Eğer karanlık bir odada kazağımızı çıkartırsak, sesle beraber küçük kıvılcımların çıktığını da görürüz. Uzun saçlı kimseler, saçlarını kuruttuktan sonra tararken saç tellerinin birbirini ittiğini ve saçlarının kabardığını görür.
Plâstik tarak kuru saça sürtüldükten sonra küçük kâğıt parçalarına yaklaştırılırsa, tarağın kâğıt parçalarını çektiği görülür. İpekli kumaşa 20-25 kez sürtülmüş cam kavanoz da kâğıt parçalarını çeker.
Bazen, naylon iplikten yapılmış halı üstünde yürüdükten sonra metal kapı koluna değdiğimizde, elektrik çarptığını fark ederiz.
Aynı şey bir araçla bir süre dolaştığımızda araçtan inerken metal kapı koluna değdiğimizde ya da dışarıdaki bir kimseye değdiğimizde de olur.
Televizyon ekranı, plâstik kasalı radyo, teyp vb. araçların üstü kuru bezle silindiği hâlde kısa sürede tozlanır.
Saçınıza sürttüğünüz tarağı çeşmeden yavaşça akan suyun yanına getirdiğimizde tarak, suyu kendine doğru çeker. Bütün anlatılan bu olayların nedeni cisimlerin sürtünme sonucu elektriklenmesidir.
* Cisimler arasındaki itme ve çekme etkileşimleri elektriklenme denilen olay ile ilgilidir.
* Elektriklenme için cisimlerin birbirine temas etmesi yeterlidir, sürtünme şart değildir, sürtünme sadece etkileşim yüzeyini arttırmak içindir.
* Cam ve Ebonit(plastik) çubuklar farklı elektriksel özelliklere sahiptirler.
* Cisimlerin yapısında iki farklı elektrik yükü vardır. -Pozitif yük (+) ve -Negatif yük(-)
* Bu yükler “+” ve “-“ sembolleri ile temsil edilirler. Bu sembollerin matematikteki artı ve eksi ifadeleri ile alakası yoktur,karıştırılmamalıdır.
İki Tür Elektrik: Artı ve Eksi Yükler
*NÖTR(YÜKSÜZ) cisim:.(+) yük miktarı , (-) yük miktarına eşit olan cisimlerdir.Yükler cisim içerisinde düzgün olarak dağilmiş olup dengededirler
*POZİTİF(+) yüklü cisim:(-)yük kaybetmiş nötr bir cisimde (+) yük fazlalığı olur. Böyle (+) yük fazlalığı olan cisimlere (+) yüklü cisimler denir.
*NEGATİF(-) yüklü cisim:(-) yük kazanmış nötr bir cisimde (-) yük fazlalığı olur. Böyle (-) yük fazlalığı olan cisimlere negatif yüklü cisim denir.
-Yünlü kumaşa sürtülmüş, EBONİT(plâstik) çubuğun kazandığı yük negatif(–) ,
-İpekli kumaşa sürtülen CAM çubuğun kazandığı yük pozitif(+) yüktür.
Plâstik tarak kuru saça sürtüldükten sonra küçük kâğıt parçalarına yaklaştırılırsa, tarağın kâğıt parçalarını çektiği görülür. İpekli kumaşa 20-25 kez sürtülmüş cam kavanoz da kâğıt parçalarını çeker.
Bazen, naylon iplikten yapılmış halı üstünde yürüdükten sonra metal kapı koluna değdiğimizde, elektrik çarptığını fark ederiz.
Aynı şey bir araçla bir süre dolaştığımızda araçtan inerken metal kapı koluna değdiğimizde ya da dışarıdaki bir kimseye değdiğimizde de olur.
Televizyon ekranı, plâstik kasalı radyo, teyp vb. araçların üstü kuru bezle silindiği hâlde kısa sürede tozlanır.
Saçınıza sürttüğünüz tarağı çeşmeden yavaşça akan suyun yanına getirdiğimizde tarak, suyu kendine doğru çeker. Bütün anlatılan bu olayların nedeni cisimlerin sürtünme sonucu elektriklenmesidir.
* Cisimler arasındaki itme ve çekme etkileşimleri elektriklenme denilen olay ile ilgilidir.
* Elektriklenme için cisimlerin birbirine temas etmesi yeterlidir, sürtünme şart değildir, sürtünme sadece etkileşim yüzeyini arttırmak içindir.
* Cam ve Ebonit(plastik) çubuklar farklı elektriksel özelliklere sahiptirler.
* Cisimlerin yapısında iki farklı elektrik yükü vardır. -Pozitif yük (+) ve -Negatif yük(-)
* Bu yükler “+” ve “-“ sembolleri ile temsil edilirler. Bu sembollerin matematikteki artı ve eksi ifadeleri ile alakası yoktur,karıştırılmamalıdır.
İki Tür Elektrik: Artı ve Eksi Yükler
*NÖTR(YÜKSÜZ) cisim:.(+) yük miktarı , (-) yük miktarına eşit olan cisimlerdir.Yükler cisim içerisinde düzgün olarak dağilmiş olup dengededirler
*POZİTİF(+) yüklü cisim:(-)yük kaybetmiş nötr bir cisimde (+) yük fazlalığı olur. Böyle (+) yük fazlalığı olan cisimlere (+) yüklü cisimler denir.
*NEGATİF(-) yüklü cisim:(-) yük kazanmış nötr bir cisimde (-) yük fazlalığı olur. Böyle (-) yük fazlalığı olan cisimlere negatif yüklü cisim denir.
-Yünlü kumaşa sürtülmüş, EBONİT(plâstik) çubuğun kazandığı yük negatif(–) ,
-İpekli kumaşa sürtülen CAM çubuğun kazandığı yük pozitif(+) yüktür.
*AYNI CİNS yüklerle yüklü cisimler birbirlerini iter. Zıt yüklü cisimler ise birbirini çeker
NOT:Bu itme ve çekme kuvvetleri cisimlerdeki yük miktarlarıyla doğru,cisimler arasındaki uzaklığın karesiyle ters orantılıdır.Yani cisimler arasındaki yük miktarı fark elektriksel kuvvet de büyür,aralarındaki uzaklık arttıkça elektriksel kuvvet de küçülür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder